Wybierając się w podróż każdy z nas na ogół zabiera ze sobą bagaż. Prawo przewozowe przewiduje dwa sposoby przewożenia bagaży przez podróżnych: pod własnym nadzorem oraz jako przesyłkę bagażową umieszczoną w specjalnie wydzielonym pomieszczeniu pod nadzorem przewoźnika. Ponadto każda firma przewozowa świadcząca usługi przewozu osób posiada regulamin określający kiedy i w jakiej wysokości odpowiada za utratę lub uszkodzenie bagażu. Jednak przyjrzyjmy się jak do tej kwestii odnosi się ustawa Prawo przewozowe.
Rzeczy, które podróżny przewozi ze sobą i ma je pod własnym nadzorem to bagaż podręczny. Na przewóz takiego rodzaju bagażu podróżny nie zawiera odrębnej umowy z przewoźnikiem ponieważ za ten bagaż odpowiedzialny jest podróżny nie przewoźnik. Jednak istnieje wyjątek od zasady wyłącznej odpowiedzialności podróżnego. Wyjątek ten polega na tym, że podróżny udowodni, że szkoda w bagażu powstała nie z jego winy tylko z winy przewoźnika. Może to być w szczególności wina umyślna lub rażące zaniedbanie. Wtedy to podróżny przerzuca odpowiedzialność na przewoźnika. Dlatego podróżny ma prawo dochodzenia odszkodowania w każdej sytuacji, gdy udowodni winę przewoźnikowi. Jednak istnieje wyjątek od tej zasady. Przewoźnik nie ponosi odpowiedzialności za kradzież bagażu podręcznego.
A jak wygląda odpowiedzialność przewoźnika za uszkodzenie bagażu podręcznego w czasie kolizji lub wypadku drogowego? Kwestii tych nie reguluje już prawo przewozowe, lecz kodeks cywilny zgodnie z którym pasażer może domagać się od przewoźnika odszkodowania za zniszczony bagaż pod warunkiem, że zniszczenie nie nastąpiło w wyniku siły wyższej lub wyłącznej winy podróżnego, lub osoby trzeciej.
Prawo przewozowe wyróżnia także przesyłkę bagażową umieszczaną w luku bagażowym, bagażniku. Tak przewożony bagaż uważany jest za przesyłkę i przewoźnik odpowiada za jej utratę lub uszkodzenie pod warunkiem, że podróżny zapłaci koszty przewozu bagażu i posiada potwierdzenie przyjęcia takiej przesyłki przez przewoźnika, czyli kwit bagażowy. Mówiąc ogólnie zawrze odrębną umowę przewozu na mocy której przewoźnik będzie brał odpowiedzialność za bagaż podróżnego. Należy tutaj zauważyć, iż umowa o przewóz przesyłki bagażowej posiada charakter formalny i dochodzi do skutku w drodze złożenia przez strony zgodnego oświadczenia woli w formie pisemnej. Do obowiązków przewoźnika należy dokładne ustalenie masy i liczby sztuk przesyłki bagażowej, a także pobranie opłaty zgodnie z taryfikatorem dostępnym dla pasażerów. Przewoźnik przyjmuje przesyłkę bagażową w punktach odprawy podanych do wiadomości publicznej lub bezpośrednio w środku transportowym, którym przesyłka ma być przewieziona.
Podróżny posiada także prawo zadeklarowania wartość całego bagażu lub każdej jej części oddzielnie. Jest to bardzo istotne zwłaszcza z punktu widzenia wysokości należnego odszkodowania w przypadku jej utraty, ubytku lub uszkodzenia. Wysokość odszkodowania za szkodę w przesyłce bagażowej ustala się według tych samych zasad, jak wysokość odszkodowania za przesyłkę towarową. Przewoźnik odpowiada wtedy za utratę, ubytek lub uszkodzenie bagażu.
Wysokość odszkodowania nie może wówczas przewyższać zwykłej wartości rzeczy.
Jak wygląda odpowiedzialność przewoźnika za bagaż umieszczony w specjalnie wydzielonych pomieszczeniach do spania. Za bagaż wniesiony do tych pomieszczeń odpowiada przewoźnik, ale chodzi tu tylko o rzeczy osobistego użytku, sprzęt turystyczny itp. Z odpowiedzialności wyłączone są pieniądze, papiery wartościowe czy kosztowności.
Przepisy ustawy nie określają rozmiarów ani wagi rzeczy, które mogą być przewożone przez podróżnego. Nie ulega wątpliwości, że przewoźnicy mogą uregulować te kwestie w wydawanych przez siebie regulaminach. Jednak nie wszystkie rzeczy podróżny może przewieść ze sobą. Z przewozu wyłączone są rzeczy niebezpieczne, zwłoki i szczątki zwłok ludzkich.
Jednak jak wygląda sytuacja, gdy podróżny złoży bagaż w bagażniku bez zawierania odrębnej umowy na jego przewóz? Otóż bagażu tego nie możemy traktować ani jako bagażu podręcznego ( podróżny stracił nad nim władztwo i nie sprawuje nad nią pieczy), ani jako przesyłki bagażowej (brak kwitu bagażowego). Przewoźnik wykonuje wtedy obowiązki wynikające z umowy przechowania na mocy której zobowiązuje się do przechowania rzeczy w stanie nie pogorszonym.
